Тема 4. Хәрефле аңлатмаларның кыйммәтләрен табу
Тәгълимат |
Практика |
Истә тотарга кирәк: 1. Ике бер үк төрле билгеле саннарны кушу өчен, иң элек аларның модульләрен кушарга, аннары кыйммәт алдында уртак тамганы куярга кирәк.
Мәсәлән:
(-3) + (-6) = -(3 + 6) = -9 (+3) + (+5) = +(3 + 5) = +8
2. Ике тискәре санны кушу өчен, «-» тамгасын куярга һәм модульләрен кушарга. Мәсәлән:
(-11) + (-24) = -(11 + 24) = -35
3. Ике төрле тамгалы саннарны кушу өчен, зур
модульле санның тамгасын куярга кирәк.
Мәсәлән:
-15 +8 =
-(15 – 8) = - 7
4. Бүлгәндә һәм тапкырлаганда:
1. Ике бертөрле
тамгалы саннарның тапкырчыгышы уңай була ала.
2. Ике төрле
тамгалы саннарның тапкырчыгышы тискәре.
6 х (-4) = -24 -12 : (-6) = 2 5. Дәрәҗәгә күтәргәндә:
a1 = a
a2 = a·a
a3 = a·a·a
57 = 5·5·5·5·5·5·5
(-3)4 = (-3)·(-3)·(-3)·(-3) = +81
(-2)5 = (-2)·(-2)·(-2)·(-2)·(-2) = -32
|
1.Табыгыз: Чишү. a + 0,5b3 = 20 + 0,5·(-4)3 = 20 + 0,5·(-64) = 20 - 32 = -12
2. Табыгыз:
Чишү: x = -1
Җавап: -0,5
3. x = -4
Чишү: x = -4 булганда: -x4/4 + x2/2 + x = -(-4)4/4 + (-4)2/2 + (-4) = -44/4 + 16/2 - 4 = -64 + 4 = 60.
Җавап: -60.
4. x = -√5 булганда аңлатмасының кыйммәтен табыгыз.
Чишү. x = -√5 булганда: .
Җавап:
-5.
5. аңлатмасының кыйммәтен табыгыз
Чишү.
яки
Җавап:
16.
6. x = -√5 булганда аңлатмасының кыйммәтен табыгыз:
Чишү: х кыйммәтен аңлатмага куябыз.
7. a = 8; b = -6 булганда аңлатмасының кыйммәтен табыгыз.
Чишү. а һәм b кыйммәтләрен аңлатмага куябыз.
Җавап:
2√7 |
Үзең чиш:
1. (Демо 2010 / 4 нче эш) x = 1 булганда, аңлатмасының кыйммәтен
табыгыз
2.
3.
4.
5. a = -2,5
6. a = -1/4
7.
8.
9. a = 0,04
10. y = -0,1
11.
12.
13.
14.
15.