Тема 3. Координаталар турысында күрсәтелгән нокталарны чагыштыру
Тәгълимат |
Практика |
Иррациональ саннарны m/n
чагыштырмасында күрсәтеп булмый, m - бөтен сан, ә n - натураль сан. Шул
рәвештә, күпчелек реаль саннар рациональ һәм иррациональ саннардан тора.
Мисаллар:
1. 3,010010001… (берәмлекләр арасында бер, ике, өч һ.б. нольләр була);
-5,020022000222… (нольләр һәм икелеләр саны бер-бер артлы үсәләр).
Чөнки
Хәзер
унарлы өлешен табабыз. Моның өчен, икедән күбрәк сан чыкканчы 1,1; 1,2; 1,3;
…, унарлы вакланмаларын квадратка күтәрәбез. 1,12 = 1,21; 1,22 = 1,44; 1,32 = 1,69; 1,42 = 1,96; 1,52 = 2,25.
Шулай булганга 1,42
|
1. Координаталар турысында билгеләнгән нокталарның берсе √39 санына туры килә. Бу нинди нокта?
1) нокта
Q 2) нокта M 3) нокта N 4) нокта Р Чишү. 6 = √36, 7 = √49, 8 = √64.
√36<√39<√49, димәк,
√39 санына М яки N ноктасы туры килә.
М ноктасы √36 санына якынрак, N ноктасы √49 санына якынрак. Кисемтәнең уртасын билгелик: 6,5 = √42,25
√36<√39<√42,25, димәк,
√39 санына М ноктасы туры килә.
Җавап: 2.
2. Зуррак санны күрсәтегез 0,6; 0,63; 7/11; 3/7. 1) 0,6 2) 0,63 3) 7/11 4) 3/7. Чишү. Болай дисәк була: 0,6<0,63; 3/7<0,5<0,6. 0,63 һәм 7/11 саннарын чагыштырасы калды: 7/11=0,636...>0,63.
Җавап:
3. Түбәндә бирелгән тигезсезлекләрнең кайсысы
a>b шартын канәгатьләндерә торган теләсә кайсы a һәм b өчен дөрес? 1) b - a > 0 3) a - b > 3 2) b - a < -1 4) a - b > -2 Чишү: Һәрбер бирелгән тигезсезлеккә анализ ясыйк 1) Шарт буенча a>b, димәк b - a <0; җавап туры килми. 2) Шарт буенча b - a <0 туры килми , b - a < -1; мәсәлән, a = 1,5 һәм b = 1 булганда тигезсезлек дөрес , ә икенчесе юк. 3) Икедәге шикелле фикерлибез 2; җавап туры килми . 4) Шарт буенча a - b > 0 һәм 0 > -2, a - b > -2; димәк, а һәм b аңлатмалары шарт буенча туры килә,шарт буенча a > b туры килә, шарт болай булачакa - b > -2.
Җавап: 4. 4. Һәрбер √15, √17, √38 саннары координаталар турысында үзенә тиешле ноктаны ала.
Чишү.
Билгелик, √15, √17, √38 саннарының кайсылары нинди бөтен
сан арасында урнашкан?
3 < √15 < 4, димәк,
√15 санына А ноктасы туры килә.
4 < √17 < 5, шуның
өчен √17 санына В ноктасы туры килә.
6 < √38 < 7, димәк, √38 санына D ноктасы туры килә.
Җавап:
√15 → A, √17 → B, √38 → D. |
Үзең чиш:
1. (Демо 2010) x һәм y анлатмалары координаталар турысында нокта белән билгеләнеп
саннарны үсә бару тәртибендә языгыз
1)
2. Координаталар турысында билгеләнгән бер нокта √68 санына
3. Координаталар турысында билгеләнгән бер
нокта
4. Координаталар турысында билгеләнгән бер нокта, √52туры килә. Бу нинди нокта?
5. Үсә бару тәртибендә языгыз 0,017; 0,105; 0,07.
6.
Координаталар турысында билгеләнгән
бер нокта
7. Саннарны кими бару тәртибендә языгыз: 0,1327; 0,014; 0,13.
8. Саннарны үсә бару тәртибендә языгыз: 0,0801; 0,08; 0,108.
9. Координаталар турысында a һәм b нокталары билгеләнгән. Аста бирелгәннәрнең кайсысы дөрес түгел?
10. Найдите координату точки А.
11. Для каждого из чисел укажите соответствующую точку прямой.
А) -3 Б) 3 В) 5
Жавап:
А
|
Б
|
В
|
|
|
|
12. Координаталар турысында бирелгән бер нокта
2,3 санына туры килә. Бу нинди нокта?
13. Координаталар турысында бирелгән нокта
14. Түбәндә билгеләнгән нокталарның кайсысы
А ноктасыннан 3 берәмлек читтә ята?
15. Координаталар турысында билгеләнгән
нокталарның кайсысы